گسل چیست و چگونه زمین لرزه ایجاد میکند؟
گسل به شکستگیهایی اطلاق می شود که سنگ های دو طرف صفحه شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت کرده باشند. این جابه جایی می تواند از چند میلیمتر تا صدها متر باشد. انرژی آزادشده به هنگام حرکت سریع گسلهای فعال، عامل وقوع اغلب زمینلرزهها است. علم نوین نانو در این خصوص به راه کارایی دست پیدا کرده است. برای موفقیت در زندگی لازم است اطلاعات افراد به روز باشد.
گسل فعال
انسانها گسلها را به دو نوع فعال و غیرفعال تقسیم میکنند. گسلهای فعال در دورههای خاص سبب قطع لایههای زمین و شکستگیهای ایجاد شده و لرزهها را به وجود میآورند. بعضی از لرزهها توسط مردم احساس نمیشوند و بعضی دچار قفلشدگی میشوند و انرژی را انباشته میکنند. بنابراین، فشار دائمی وجود دارد و این فشار با مقاومت برخورد میکند، و مناطقی که گسلها در آنها وجود دارند به عنوان نقاط ضعف شناخته میشوند.
اهمیت گسلها و شناخت آنها
گسلها یکی از مهمترین ساختارهای زمینشناسی هستند و دانستن آنها به ما کمک میکند. این ساختارها تأثیر مستقیمی در کنترل جریان آبهای زیرزمینی، تشکیل برخی از کانیها، تجمع هیدروکربنها بر روی سطح و ایجاد ناهمواریها دارند. جابجایی گسلها یکی از عوامل اصلی زلزله، خردشدگی سنگها و تشکیل عوارض زمین است.
رخداد زلزله
زلزله به دلیل لغزش ناگهانی دیوارههای گسل بر روی یکدیگر رخ میدهد. میتوان به مکانیزم زلزله و ارتباط آن با حرکت گسلها، فرآیند بشکنزدن را در نظر گرفت. در ابتدا، انگشتان دست در کنار یکدیگر قرار میگیرند و با فشار، انگشتان حرکت نمیکنند. با فشار بیشتر، نیروی اعمال شده بر نیروی اصطکاک غلبه میکند و انرژی ذخیرهشده آزاد میشود و لرزش ایجاد میشود.
فرآیند رخداد زلزله
فرآیند زلزله مشابه فرآیند بشکنزدن است. تنشهای موجود در لایه بیرونی کره زمین، لغزش دیوارههای گسل بر روی یکدیگر را ایجاد میکند. انرژی جمعشده بین دیوارهها به صورت ناگهانی آزاد میشود و امواج لرزشی را درون زمین انتشار میدهد، که به لرزش نواحی نزدیک سطح منجر میشود.