عزت نفس چیست؟
عزت نفس (Self-Esteem) همان حس ارزشمند درونی است که باعث داشتن زندگی شکوفا می‌شود. این حس می‌تواند باور توانمند بودن و انگیزه داشتن را در درون شما بیدار نگه دارد تا با دید مثبتی به زندگی نگاه کنید و برای تحقق اهدافتان در تلاش باشید.
تحقیقات نشان داده‌اند عزت نفس با سلامت روان رابطه مستقیمی دارد. درواقع وجود باور و حس ارزشمند درونی در مورد تواناییهایتان باعث می‌شود تا علاوه‌بر احساس رضایت، انگیزه بیشتری برای رسیدن به موفقیت داشته باشید.
در این بین برخی افراد با عزت‌نفس پایین یا کاذب مواجه می‌شوند که هر یک می‌تواند تعادل ذهنی فرد را برهم زند و باور غلطی به وجود آورد.موفقیت در زندگی وابسته به داشتن اطلاعات ارزشمند از علم روز است.
عوامل موثر بر عزت نفس
- سن
- ژنتیک
- بیماری
- الگوهای فکری
- تبعیض ناشی از نژادپرستی
- وضعیت اجتماعی و اقتصادی
معنی عزت نفس سالم
این احساس همچون یک انگیزه قوی برای رسیدن به اهدافتان به شما کمک می‌کند. زیرا در ذهن خود به این باور می‌رسید که قادر به انجام هر آن‌چه که می‌خواهید، هستید. از همین‌رو می‌توانید در روابط خود مرزهای مشخصی ایجاد کنید.
موارد زیر برای تشخیص این‌که عزت نفس سالمی دارید یا خیر به شما کمک می‌کنند:
- نگرش مثبت به زندگی
- احساس برابری با دیگران
- احساس اطمینان همیشگی
- توانایی نه گفتن در هر موضوعی
- بیان راحت نیازهای خود بدون خجالت
- شناخت نقاط قوت یا ضعف خود و پذیرش آن‌ها
تفاوت عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس
ناتانیل براندن روان‌درمانگر و نویسنده کانادایی-آمریکایی در کتاب «عزت نفس» تفاوت بین اعتماد به نفس و عزت نفس را مشخص می‌کند. درواقع براندن اعتمادبه‌نفس را توانایی فرد در مقابله با چالش‌های پیش رو در زندگی هر فرد می‌داند.
به عبارتی اعتمادبه‌نفس، اعتماد شما به تواناییهایتان در مقابله با چالش‌ها، تعامل با دنیا و حل مشکلات است. عزت‌نفس، حس ارزشمندی درونی شما است، یعنی نسبت به توانایی خود چه دیدگاهی دارید و تا چه اندازه خودتان را ارزشمند می‌دانید. ممکن است شما در یک زمینه خاص اعتمادبه‌نفس بالایی داشته باشید اما احساس ارزشمندی درونی نکنید.
براندن بیان می‌کند که افزایش آن نه تنها سبب بهتر شدن عملکرد شما را در زندگی می‌شود بلکه به درمان برخی از بیماری‌ها نیز کمک می‌کند. عزت‌نفس بالا سبب می‌شود که شما هنگام مواجه با مشکلات واقعیت را بپذیرید و به جای دلسوزی برای خود یا تسلیم شدن، علت ناکامی خود را پیدا کنید.
متضاد آن چیست؟
برخی از افرادی که با مفهوم آن آشنا نیستند، اصطلاح «ذلت نفس» را به عنوان مخالف عزت نفس به کار می‌برند. در حالی که آن یک ویژگی است که می‌تواند کم یا زیاد باشد، اما مخالف آن معنا ندارد. درست همان‌طور که قد یک ویژگی است و می‌تواند بلند یا کوتاه باشد. اما مخالفی برای آن قابل تعریف نیست. بنابراین درست این است که از اصطلاح «عزت نفس</span> پایین» استفاده کنیم.